ZAGWIŹDZIE
od 1754 r.
całość artykułu pochodzi z http://grupalokalna.pl/beczka/slynne-fajki-z-zagwizdzia
Zagwiździe (niem. Friedrichsthal) znane jest jako miejsce wytapiania żelaza. Z Wikipedii dowiemy się m.in., że w 1793 roku odnotowano funkcjonowanie w Zagwiździu trzech pieców hutniczych do wytapiania żelaza i jednego pieca do wytapiania cynku. Ale o fajkach z Zagwiździa nie ma w Wikipedii ani słówka.
Dlaczego akurat o fajkach? W zdigitalizowanej przez Google książce, wydanej w 1812 roku w Weimarze (Turyngia), znalazłem taki fragment, dotyczący Zagwiździa (Friedrichsthal):
Tekst ten przepisany współczesnym pismem wyglądałby tak: "Friedrichsthal, 3 Meilen nördlich von Oppeln, dem Schlesischen Ober-Bergamte gehörig, welche aus 54 Besitzungen und 342 Einwohnern besteht, und bei dem Creutzburger Hüttenwerke angelegt ist, berühmt durch die hölzernen Tabakspfeifen Köpfe, die in dieser Colonie von der besten Art verfertigt werden".
W tłumaczeniu na polski byłoby to tak: "Zagwiździe, 3 mile na północ od Opola, należy do Śląskiego Wyższego Urzędu Górniczego, składa się z 54 posiadłości i 342 mieszkańców, położone obok Huty Kluczborskiej, słyną z drewnianych główek fajkowych, które są wytwarzane w tej kolonii w najlepszym rodzaju".
Okazuje się, że dla patrzącego w 1812 roku z dalekiej Turyngii, sława Zagwiździa nie wiązała się z wytopem żelaza, bo to robiono w wielu miejscowościach i to często lepiej niż w Zagwiździu. Jednak główek do fajek, takich jak te z Zagwiździa, to ze świecą trzeba było szukać.
Niezorientowanym w sprawach fajkowych wyjaśniam, że główka fajki to jest ta jej część, w której spala się tytoń, czyli palenisko. Jest to najważniejsza część fajki i właściwie to od niej zależy jakość i trwałość całej fajki.
Czy da się dziś ustalić, kiedy zaprzestano w Zagwiździu wytwarzania główek fajkowych? A tak w ogóle, to dlaczego w opracowaniach historii Zagwiździa (tych, które sprawdziłem), nikt o tych słynnych zagwiździańskich główkach fajkowych nie wspomina? A może niemieckiemu autorowi coś się pomyliło i wcale nie chodziło o nasze Zagwiździe?